Kentsel Dönüşümde Güvenilir Müteahhit ve Sözleşme Süreci Neden Önemlidir?
Deprem riski altındaki binaların dönüştürülmesi sürecinde vatandaşlar genellikle müteahhitlerin güvenilirliği konusunda endişe duyarlar. İşlerin yarım kalması, ekstra maliyetlerin ortaya çıkması ya da müteahhitlerin finansal sıkıntılar yaşaması gibi riskler, kentsel dönüşüm sürecinin önündeki büyük engellerdendir. Ancak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bu tür riskleri azaltmak için çeşitli kontrol mekanizmaları uygulamaktadır.
1. Müteahhit Sınıflandırması
Bakanlık, müteahhitleri yetkinliklerine ve geçmiş performanslarına göre sınıflandırmaktadır. Her müteahhit her büyüklükteki projeye başlayamaz. Örneğin:
- Daha önce yarım kalan projeleri olan müteahhitler, yeni ruhsat alırken zorluk yaşar.
- İnşaat büyüklüğüne uygun yeterlilik belgesi olmayan müteahhitler, büyük projelere giremez.
Bu sınıflandırma, hem vatandaşların hem de projelerin güvenliğini sağlamayı amaçlamaktadır.
2. Teminat Şartı
Müteahhitler, bir projeye başlamadan önce inşaatın yaklaşık maliyetinin %10’u oranında teminat göstermek zorundadır. Bu teminat, işin yarım kalması durumunda vatandaşların zararını karşılamak adına devreye girebilecek bir güvence mekanizmasıdır.
3. İnşaat İlerlemesine Göre Satış İzni
Bir diğer önemli düzenleme, müteahhitlerin inşaat başlamadan daire satışı yapamamasıdır. Daireler, inşaatta ilerleme kaydedildikçe satılabilir hale gelir ve bu süreç ilgili belediyeler tarafından titizlikle denetlenir. Böylelikle vatandaşlar, satın aldıkları dairenin somut bir ilerleme aşamasında olduğundan emin olabilir.
Vatandaşların Alabileceği Önlemler
Bakanlık düzenlemelerinin yanı sıra, vatandaşların da kendilerini güvence altına almaları gerekmektedir. Bunun için:
- Sözleşme Detaylarına Özen Gösterin: Sözleşmede, olası mağduriyetleri önleyecek hükümler yer almalıdır. Ancak, müteahhitin de nakit akışını sürdürebilmesi için objektif olunmalı ve dengeli bir yaklaşım sergilenmelidir.
- Fiyat Farklarına Dikkat Edin: Enflasyon gibi ekonomik dalgalanmalara karşı sözleşmelerde belirli esnekliklerin sağlanması, müteahhitlerin işlerini yarım bırakmasını engelleyecektir.
Sözleşmelerde Dengeyi Sağlamak Neden Önemli?
Müteahhitler de birer yatırımcıdır ve projeye önemli bir sermaye yatırımı yaparlar. Çok katı ve esneklikten uzak sözleşmeler, müteahhitin iş yapamaz hale gelmesine neden olabilir. Bu durumda yine vatandaş mağdur olur. Bu nedenle, her iki tarafın da menfaatlerini gözeten dengeli sözleşmeler yapılması gereklidir.
Sonuç
Kentsel dönüşüm süreci, güvenilir müteahhitlerle ve doğru sözleşmelerle çok daha güvenli hale gelebilir. Vatandaşlar, bakanlığın koyduğu kurallara güvenmekle birlikte, kendi haklarını korumak için sözleşme aşamasında bilinçli hareket etmelidir. Bu şekilde, hem projelerin tamamlanması hem de tarafların memnuniyeti sağlanabilir.
Kentsel dönüşüm, bilinçli adımlar atıldığında hepimiz için daha güvenli ve yaşanabilir bir gelecek sunar.