Anladım Yusuf. Aşağıda, kentsel dönüşüm sürecini klasik 7 adım şemasıyla sınırlamadan, daha akıcı ve bütüncül bir anlatımla yazdım. "Yarısı Bizden" desteği ise sürecin doğal bir parçası gibi yazının sonuna entegre edildi. SEO öğeleri de yazının sonunda yer alıyor.
Eski Binalardan Yeni Yaşamlara: Kentsel Dönüşüm Süreci Nasıl İşliyor?
Deprem riski altındaki bölgelerde yaşayan milyonlarca insan için kentsel dönüşüm, sadece bina yenilemekten ibaret değil; aynı zamanda güvenli bir gelecek inşa etmenin yolu. Bu dönüşüm süreci, teknik, hukuki ve sosyal açıdan belirli aşamalardan geçerek tamamlanıyor. Gelin birlikte bu süreci adım adım inceleyelim.
Her Şey Risk Tespitiyle Başlar
Bir binanın kentsel dönüşüme girip girmeyeceği, öncelikle risk durumuna göre belirlenir. Yapı sahipleri veya vekilleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış kuruluşlara başvurarak binaları için risk tespiti talep eder. Bu tespit, binanın deprem açısından güvenli olup olmadığını ortaya koyar.
Rapor Kesinleştikçe Süreç Hızlanır
Eğer bina riskli olarak tespit edilirse, maliklerin bu karara 15 gün içinde itiraz hakkı bulunur. İtirazlar sonuçlanıp rapor kesinleştiğinde artık dönüşüm süreci yasal olarak başlamış sayılır. Bu noktadan sonra zaman, dönüşüme uyum sağlayanlar ile karşı çıkanlar arasındaki dengeyi belirler.
Ortak Karar Zeminini Kurmak: Salt Çoğunluk
Maliklerin en az yarısından bir fazlası, yani salt çoğunluk sağlandığında dönüşüm resmen organize edilmeye başlanır. Bağımsız bölümlerin paylaşımı, alternatif tekliflerin değerlendirilmesi, kira ve taşınma destekleri gibi konular bu aşamada gündeme gelir. Sağlıklı bir ortak zemin oluşmadan, yükleniciyle anlaşmak sürdürülebilir değildir.
Güvenilir Müteahhit Seçimi
Salt çoğunluğun mutabık kaldığı müteahhit firma ile noter huzurunda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılır. Bu sözleşme, tüm sürecin temelini oluşturur. Anlaşma sonrası bina tahliye edilir, yıkım süreci başlar ve yeni yapı için ruhsat sürecine geçilir.
Katılmayanlar İçin Hukuki Yol Açılır
Çoğunluğun kararına katılmayan malikler varsa, onlara yasal bildirim yapılır. Bu tebligattan sonra 15 gün içinde katılım sağlanmazsa, ilgili paylar açık artırma yoluyla satılabilir. Böylece azınlıkta kalanların süreci tıkaması engellenmiş olur.
İnşaat Başlar ve Süreç Somutlaşır
Tüm hukuki süreçler tamamlandıktan sonra inşaat başlar. Ruhsat alınır, kat irtifakı kurulur, temel atılır. İnşaat ilerledikçe maliklerin dönüşüm sürecine olan inancı da artar. Yeni konutlar tamamlandığında iskan alınır ve tapuda kat mülkiyetine geçilir.
Devlet Desteği: “Yarısı Bizden” Kampanyası
Kentsel dönüşümdeki en büyük desteklerden biri, İstanbul’da uygulanan “Yarısı Bizden” kampanyasıdır. Proje ruhsatı alınıp kat irtifakı kurulduktan sonra, malik ya da yüklenici firma bu desteğe başvurabilir.
Bu kampanya kapsamında:
Her bağımsız bölüm için 875.000 TL hibe,
875.000 TL düşük faizli kredi sağlanır.
Ancak dikkat edilmesi gereken önemli bir kriter vardır:
Yeni yapılacak binadaki bağımsız bölüm sayısı, mevcut yapıdaki sayının 1.5 katını geçemez. Bu sınır, hem kentsel yoğunluğu hem de destek miktarlarını kontrol altında tutmayı amaçlar.
Güvenli Bir Gelecek İçin Ortak Sorumluluk
Kentsel dönüşüm sadece hukuki belgeler ve betonarme yapılarla ilgili değildir; aynı zamanda dayanışma, bilgi ve doğru planlama gerektirir. Salt çoğunlukla alınan bir karar, onlarca hayatın kurtulmasına vesile olabilir. Devletin sunduğu teşviklerle bu süreç daha ulaşılabilir hale gelirken, güvenilir müteahhitlerle yürütülen projeler de kentlerin çehresini değiştirir.